Sözleşmeli Öğretmen Olarak Görev Yapan...
Sözleşmeli Öğretmen Olarak Görev Yapan Davacının Eş Durumu Nedeniyle Yaptığı Tayin Talebinin, Puan Yetersizliği Nedeniyle Reddine İlişkin İşlemin İptali İstemi
İdare Mahkemesinin kararıyla; olayda dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Danıştay 2. Dairesinin kararıyla; olayda, davacı tarafından, her ne kadar Anayasa'nın ailenin korunması ile ilgili kurallarının ihlal edildiği, kadrolu öğretmenler için getirilen istisnai kuralların sözleşmeli öğretmenler için de uygulanması gerektiği iddia edilmekte ise de, davacının sözleşmeli öğretmen olarak atanmasının, norm kadro uygulamaları sonrasında öğretmen ihtiyacının karşılanamamış olması neticesinde gerçekleştiği, bu nedenle norm kadroya getirilen çeşitli istisnai hükümlerden yararlanma imkânının bulunmadığı ve diğer taraftan sözleşmeli personel için yine çeşitli mülahazalarla getirilen yer değişikliği imkânının ise, norm kadro uygulamalarının dışında atıl kapasite yaratacak şekilde kullanılamayacağı da göz önüne alındığında davacının, yeterli boş pozisyon bulunmayan Adana iline eş durumu nedeniyle atamasının yapılması hususunda idarenin zorlanamayacağı açık olduğundan, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle bozulmuş ise de, İdare Mahkemesince bozma kararına uyulmayarak, dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararında ısrar edilmiştir.
Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca dosya incelendi, gereği görüşüldü: Dava; Kahramanmaraş ili, ... İlköğretim Okulunda sözleşmeli öğretmen olarak görev yapan davacının eş durumu nedeniyle yaptığı tayin talebinin, puan yetersizliği nedeniyle reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır. Gaziantep İdare Mahkemesinin kararıyla; olayda Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 9. maddesi ile Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 20/3. maddesi ve Anayasa'nın 41.maddesindeki düzenleme dikkate alınmaksızın hazırlanan Genelge ve Kılavuz uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Bu karar temyiz incelemesi sonucunda, Danıştay 2. Dairesinin kararıyla; olayda, davacı tarafından, her ne kadar Anayasa'nın ailenin korunması ile ilgili kurallarının ihlal edildiği, kadrolu öğretmenler için getirilen istisnai kuralların sözleşmeli öğretmenler için de uygulanması gerektiği iddia edilmekte ise de, davacının sözleşmeli öğretmen olarak atanmasının, norm kadro uygulamaları sonrasında öğretmen ihtiyacının karşılanamamış olması neticesinde gerçekleştiği, bu nedenle norm kadroya getirilen çeşitli istisnai hükümlerden yararlanma imkânının bulunmadığı ve diğer taraftan sözleşmeli personel için yine çeşitli mülahazalarla getirilen yer değişikliği imkânının ise, norm kadro uygulamalarının dışında atıl kapasite yaratacak şekilde kullanılamayacağı da göz önüne alındığında davacının, yeterli boş pozisyon bulunmayan Adana iline eş durumu nedeniyle atamasının yapılması hususunda idarenin zorlanamayacağı açık olduğundan, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle bozulmuş ise de, Kahramanmaraş İdare Mahkemesince bozma kararına uyulmayarak, dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararında ısrar edilmiştir. Davalı idare, Kahramanmaraş İdare Mahkemesinin ısrar kararını temyiz etmekte ve bozulmasını istemektedir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/B maddesinde, sözleşmeli personel; kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Bakanlar Kurulu'nca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde kurumun teklifi ve Devlet Personel Başkanlığı'nın görüşü üzerine Maliye Bakanlığı'nca vizelenen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileri olarak tanımlanmış olup, sözleşmeli personel seçiminde uygulanacak sınav ile istisnaları, bunlara ödenebilecek ücretlerin üst sınırları ile verilecek iş sonu tazminatı miktarı, kullandırılacak izinler, pozisyon unvan ve nitelikleri, sözleşme fesih halleri, pozisyonların iptali, sözleşmeli personel istihdamına dair hususlar ile sözleşme esas ve usullerinin Devlet Personel Başkanlığı'nın görüşü ve Maliye Bakanlığı'nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu'nca belirleneceği düzenlemesine yer verilmiş; anılan maddeye, 31/03/2006 günlü, 26125 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5473 sayılı Kanun'un 3. maddesiyle eklenen, "Milli Eğitim Bakanlığında norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması hallerinde öğretmenlerin;" ibaresi ile, asli ve sürekli bir kamu hizmeti olan öğretmenliğin, sözleşmeli öğretmenlik statüsü ile de yapılabilmesi olanaklı hale gelmiştir. Öte yandan anılan Kanun hükmüne istinaden, 06/06/1978 günlü, 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'da işlem tarihi itibarıyla kurum içi yer değişikliği talebine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiş olmakla birlikte, bu Esaslar uyarınca Milli Eğitim Bakanlığı'nca hazırlanan Tip Hizmet Sözleşmesi'nin 14. maddesinde, personelin, herhangi bir sebeple, sözleşme yaptığı Kurumun bulunduğu ilçe dışında görev yapma talebinde bulunamayacağı, ancak, idarenin sözleşmeli personel ihtiyacının ortadan kalkması gibi haklı ve zorunlu hallerde, personel ile aynı il/ilçe içerisinde boş pozisyon bulunması halinde alanında öğretmen ihtiyacı bulunan diğer bir Kurumda istihdam edilmek üzere yeni sözleşme yapılabileceği, personelin, Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönergede belirtilecek eş ve sağlık mazeretinin bulunması hallerinde yarı yıl veya yaz tatilinde olmak kaydıyla sözleşmenin feshini talep edebileceği, mazeretlerinin kabul edilmesi halinde sözleşmesinin feshedilebileceği, bu şekilde sözleşmesi fesh edilen personelin başka bir ilde sözleşmeli olarak çalıştırılabilmesinin; ilgili ilde, norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması, emsali kadrolu öğretmenlerin alanları itibariyle haftada okutmak zorunda oldukları aylık karşılığı kadar ders görevinin bulunması ve boş pozisyon bulunması hallerinde mümkün olduğu belirtilmiş; "Haziran 2010 Öğretmenlerin Özür Durumundan Yer Değiştirme Kılavuzu"nda ise; 657 Kanun'un 4/B maddesi kapsamında görevlendirilen ve göreve başlama tarihi itibariyle bir yıllık çalışma süresini tamamlayan sözleşmeli öğretmenlerin de kadrolu öğretmenlerde aranılan koşulları belgelendirmeleri ve boş pozisyon bulunması kaydıyla alanlarında en az 15 saat ders yükü bulunan eğitim kurumlarından en fazla 25 eğitim kurumu tercihinde bulunabilecekleri, görevlendirme işlemlerinin, hizmet puanı üstünlüğü, hizmet puanının eşit olması halinde ise 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında geçirilen hizmet süresi üstünlüğü, eşitliğin bozulmaması durumunda ise bilgisayar kurası ile yapılacağı düzenlemesine yer verilmiştir. Görüldüğü üzere, 5473 sayılı Kanunun 3. maddesiyle 657 sayılı Kanunun 4/B maddesinde ve sonrasında Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'da yapılan değişiklikler sonucunda, norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması hallerinde Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında sözleşmeli öğretmen istihdam edilmesine imkân sağlanmış, belirtilen esaslar doğrultusunda, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek hazırlanan tip sözleşme ve 2010 Yılı Öğretmenlerin Özür Durumundan Yer Değiştirme Kılavuzu uyarınca da, Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında görevli sözleşmeli öğretmenlerin isteğe ve özür durumuna bağlı yer değiştirmelerinde, eğitim-öğretimin kesintiye uğramaması bakımından yarı yıl ve yaz tatili şeklinde iki ayrı yer değiştirme dönemi belirlenmiş, ancak, sözleşmeli öğretmen pozisyonları Maliye Bakanlığı tarafından il/ilçe bazında vizelendiğinden, sözleşmeli öğretmenlerin yer değişikliklerinin, atanmak istedikleri yerlerde boş sözleşmeli öğretmen pozisyonu bulunması halinde mümkün olacağı, boş pozisyon bulunmadığı durumlarda ise yer değişikliği isteklerinin gerçekleşemeyeceği belirtilmiş, 02/03/2009 günlü, 2009/14799 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yapılan değişiklikle de, Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'a eklenen Ek 3. maddede, önceki düzenlemelere paralel olarak, sözleşmeli personelin eş durumuna bağlı kurum içi yer değişikliği talebinin; vizeli olduğu birimde fiilen en az bir yıl çalışmış olması, geçiş yapacağı hizmet biriminde aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon bulunması ve kamu personeli olan eşin, kurum içi görev yeri değişikliği mümkün olmayan veya mevzuatı uyarınca zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması kaydıyla yerine getirilebileceği kuralı getirilmiştir. İdare Mahkemesince, dava konusu işlemin, Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 9. ve dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olmayan 04/03/2006 günlü, 26098 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 20/3. maddesindeki, "İlgili mevzuatı uyarınca zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı, mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı ve emniyet hizmetleri sınıfına giren memurlar, Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup subay ve astsubaylar, hakim ve savcılar ile bu Yönetmeliğin ek 1. maddesi kapsamına girenlerin görev süresiyle sınırlı olmak üzere, atandıkları yere, memur olan eşinin atanmasında mevzuatı uyarınca yürürlüğe konulan norm kadro sayılarına ilişkin hükümlerin uygulanmayacağına" ilişkin hükümlere aykırı olarak yapılan düzenlemelere dayanılarak tesis edildiği gerekçesiyle iptaline karar verilmiş ise de, anılan Yönetmelikler sadece kadrolu öğretmenleri kapsamakta olup, sözleşmeli öğretmenler bu düzenlemelere tabi değildir. Dosyanın incelenmesinden, 657 Sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında, Kahramanmaraş ili, ... İlköğretim Okulunda öğretmen olarak görev yapan davacının, Adana ilinde öğretmen olarak görev yapan eşi nedeniyle, belirlenen boş pozisyonlar dahilinde Adana ilinde ilan edilen eğitim kurumlarından birine atanma istemiyle başvuruda bulunduğu, yapmış olduğu bu başvuru üzerine, aynı alandan yer değişikliği isteyen adaylarla birlikte hizmet puanı üstünlüğüne göre değerlendirilmesi sonucunda atamasının yapılmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, Dairesince verilen bozma kararında da belirtildiği üzere, davacının norm kadro uygulamaları sonrasında karşılanamayan öğretmen ihtiyacının giderilmesi amacıyla sözleşmeli öğretmen olarak atandığı, dolayısıyla norm kadro için getirilen istisnai hükümlerden yararlanma imkânının bulunmadığı, diğer taraftan, sözleşmeli personel için çeşitli mülahazalarla getirilen yer değişikliği imkânının, norm kadro dışında atıl kapasite yaratacak şekilde kullanılamayacağı açık olduğundan, statüsü gereği tabi olduğu düzenlemeler uyarınca, eş durumuna bağlı kurum içi yer değişikliği talebi ancak geçiş yapacağı hizmet biriminde aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon bulunması koşuluna bağlı olan davacının, eşi dolayısıyla, alanında Adana ili için ilan edilen boş pozisyonlara hizmet puanı yetersizliği nedeniyle atanmamasına yönelik işlemde hukuka aykırılık, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne, Kahramanmaraş İdare Mahkemesinin ısrar kararının BOZULMASINA, dosyanın anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine, kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11/05/2016 gününde oyçokluğu ile karar verildi. (Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu Esas 2014/2703 Karar 2016/1982)
